تجزیه اثر بازگشتی ناشی از بهبود کالایی مصرف بنزین به اثرات جانشینی و تولیدی با تاکید بر بخش حمل‌ونقل: مدل CGE

بنزین یکی از مهم‌ترین فرآورده‌های نفتی کشور محسوب می‌شود که در قیاس با متوسط منطقه‌ای و جهانی دارای مصرف بسیار بالایی بوده و تمهیدات جدی جهت بهبود کارائی مصرف آن در کنار سایر سیاست‌های اقتصادی از جمله سیاست‌های قیمتی، امری ضروری محسوب می‌شود. با توجه به اینکه بهبود کارائی انرژی توأم با شکل‌گیری اثر بازگشتی است لذا بی‏توجهی یا کم‌توجهی به اثر بازگشتی منجر به ناکارآمدی یا کم‌کارامدی سیاست‏های بهبود کارائی خواهد شد. هدف اصلی مقاله حاضر این است که عوامل موثر بر اثر بازگشتی «بنزین» و «سایر فرآورده‌های نفتی» را بصورت کمّی تبیین کرده و اثر بازگشتی بخشی را به اثرات جانشینی و تولیدی تفکیک کند. نتایج با بکارگیری مدل CGE نشان می‌دهند که اولاً اثر بازگشتی مربوط به "بنزین" و "سایر فرآورده‌های نفتی" در همه بخش‌های اقتصاد از جمله زیربخش‌های حمل‌ونقل، مثبت است ثانیاً بخش‌های تولیدی که بیشترین سهم از کل مصرف بنزین کشور را دارند، عوامل اصلی در شکل‌گیری اثر بازگشتی بوده و سهم بیشتری از اثر بازگشتی گستره اقتصاد را به خود اختصاص داده‌اند. ثالثاً تجزیه اثر بازگشتی در سطح فعالیت-های تولیدی حاکی از تسلط مکانیزم اثر جانشینی بر مکانیزم اثر تولیدی در شکل‌گیری اثر بازگشتی بخشی در کوتاه‌مدت است.